8 มิถุนายน "วันทะเลโลก"

สิ่งแวดล้อม

ทะเล คือทรัพยากร ที่ประชากรโลกจะต้องช่วยกันใส่ใจดูแลและหวงแหน โดยเฉพาะปัญหาจากขยะ!!!

เมื่อขยะล้นทะเล

“ขยะกำลังล้นทะเล” ประโยคนี้จะไม่ได้เป็นแค่คำขู่อีกต่อไป เพราะมีรายงานว่า ปัญหาขยะพลาสติกที่ถูกทิ้งลงสู่ทะเลกำลังเข้าขั้นวิกฤติในระดับโลก

ปัจจุบันมีขยะพลาสติกในทะเลอยู่ถึง 5.25 ล้านล้านชิ้นและถูกทิ้งลงทะเลเพิ่มในแต่ละปีอีกไม่ต่ำกว่าแปดล้านตัน โดย องค์กรอนุรักษ์ท้องทะเล หรือ Ocean Conservancy พบว่า ภายในค.ศ. 2025 เราจะพบขยะพลาสติกทุก 1 ตันต่อปลา 3 ตันในทะเล

ขณะที่ งานวิจัยเกี่ยวกับขยะในนิตยสาร Science ช่วงต้นปี 2558 ก็ระบุเอาไว้อย่างชัดเจนว่า มหาสมุทรไม่ต่างจากถังขยะขนาดมหึมารองรับขยะพลาสติกประมาณ 8 ล้านตันต่อปี และตัวเลขนี้คาดว่า จะเพิ่มขึ้นเป็น 155 ล้านตันต่อปีภายในปี 2568

วายร้ายพลาสติก

ในบรรดาขยะที่พากันไหลลงสู่ทะเล “พลาสติก” ทั้ง “น่ากลัว” และ “เรื้อรัง” ที่สุด ถ้ายังสงสัยลองย้อนกลับขึ้นไปอ่านใหม่ตั้งแต่ต้น หรือทำความเข้าจตั้งแต่บรรทัดนี้เลยว่า พลาสติกที่ใช้เวลาย่อยสลายไม่ต่ำกว่า 450 ปีนั้น กำลังก่อปัญหาให้กับทะเลโลก และทะเลบ้านเรา

วันนี้ คนไทย 1 คน สร้างขยะโดยเฉลี่ย 1.14 กิโลกรัมต่อคนต่อวัน

และขยะเหล่านั้น ก็ไม่ได้หายไปไหน กรมควบคุมมลพิษพบว่า มีขยะถูกกำจัดอย่างถูกต้องเพียง 9.59 ล้านตัน หรือร้อยละ 36 เท่านั้น

ส่วนที่เหลืออีกราวร้อยละ 43 หรือ กว่า 11 ล้านตันล้วนถูกจัดการอย่างไม่ถูกวิธี ไม่ว่าจะเป็นการเผากลางแจ้ง หรือการเทกองทิ้งในบ่อดินเก่า และพื้นที่รกร้าง ขณะที่ประเทศไทยมีการคัดแยกเพื่อนำไปใช้ประโยชน์มีเพียง 5.76 ล้านตัน หรือคิดเป็นร้อยละ 21 เท่านั้นเอง และเมื่อสำรวจ 23 จังหวัดติดชายทะเล ก็จะพบว่า มีขยะกว่า 5 ล้านตันที่จะถูกชะลงไปนอนที่ก้นมหาสมุทรได้ แน่นอนว่า เกินครึ่งในจำนวนนั้นคือ “พลาสติก”

การจัดการขยะในประเทศไทย

ความเสี่ยงอันดับโลก

นอกจาก ขยะพลาสติกในทะเลจากประเทศไทยจะขึ้นแท่นอันดับ 6 ของประเทศที่ทิ้งขยะพลาสติกลงทะเลมากที่สุดในโลกแล้ว ในทางกลับกัน เรากำลังเพิ่มความเสี่ยงที่จะได้รับอันตรายจากวัสดุสังเคราะห์เหล่านี้สูงเป็นอันดับ 6 ของโลกด้วยเช่นเดียวกัน

ข้อมูลของกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งพบว่า ขยะที่พบบริเวณปะการังมากสุดได้แก่ เครื่องมือทำประมง รองลงมาก็คือ โลหะ และยางรถยนต์ อีกทั้งยังกลายเป็นหนึ่งในสาเหตุหลักของการเสียชีวิตของสัตว์ทะเลหายากอย่าง เต่าทะเล โลมา วาฬ และพะยูนอีกด้วย

สหภาพนานาชาติเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติและทรัพยากรธรรมชาติ (IUCN) พบว่า ร้อยละ 30 ของมลพิษในมหาสมุทรมาจาก ไมโครพลาสติก หรือพลาสติกชิ้นเล็กๆ ที่ทั้งเกิดจากการย่อยสลายในทะเล ไมโครบีตส์ที่ใช้ผสมในเครื่องสำอางค์ หรือแม้แต่จากการซักเสื้อของคนเรา!

แค่ในทวีปยุโรปและทวีปเอเชียเพียง 2 ทวีป คนหนึ่งคนจะทิ้งจำนวนพลาสติกชิ้นเล็กๆ ที่เทียบเท่ากับถุงพลาสติกจำนวน 54 ใบ ต่อสัปดาห์ลงในมหาสมุทร พลาสติกเหล่านี้ ก็จะแทรกซึมเข้าสู่ระบบนิเวศห่วงโซ่อาหารใต้ทะเลได้ด้วยการไปอยู่ในสัตว์ทะเลที่กินมันเข้าไปตั้งแต่แพลงตอนสัตว์ไปจนถึงวาฬ โดยทุกตารางกิโลเมตรของมหาสมุทรในโลกนี้จะมีไมโครพลาสติกโดยเฉลี่ย 63,320 ชิ้น และในเอเชียตะวันออกก็จะมีสูงกว่าที่อื่นถึง 27 เท่า

ส่วนในประเทศไทยนั้น พบในหอยสองฝา หอยเสียบ และหอยกระปุก มากที่สุด

ขยะทำร้ายทะเลเราขนาดไหน

เห็นได้ชัดว่า ขยะ (โดยเฉพาะพลาสติก) ในมือเรานั้นไม่ได้จบแค่ที่ถังขยะ และถึงเราจะใช้ชีวิตส่วนใหญ่อยู่บนบก แต่ก็สร้างผลสะเทือนให้กับท้องทะเลได้ คิดก่อนใช้ และการแยกขยะอย่างถูกวิธีก็จะมีส่วนช่วยในการทำให้ทะเลดีขึ้น.